Tại sao người Nhật dùng chén đĩa nhỏ?

Nếu bạn từng thưởng thức một bữa ăn Nhật truyền thống, hẳn sẽ nhận ra đặc điểm nổi bật: bàn ăn có rất nhiều chén đĩa nhỏ, mỗi món một loại riêng, trình bày gọn gàng, tinh tế.

Không như nhiều quốc gia châu Á thường dùng mâm lớn, đĩa to để ăn chung, người Nhật chọn cách chia nhỏ từng phần ăn, từ đó hình thành nên một triết lý ẩm thực độc đáo – kết hợp hài hòa giữa văn hóa, sức khỏe và thẩm mỹ.

Văn hóa Teishoku – Tôn trọng từng món ăn

Trong ẩm thực Nhật, thay vì dọn món vào một mâm chung, họ ăn theo phong cách Teishoku – tức bữa ăn theo set cá nhân. Một khay Teishoku thường bao gồm:

• Một bát cơm trắng
• Một chén canh miso
• Một món chính (như cá nướng, thịt kho)
• Một vài món phụ (rau, đậu phụ, trứng, đồ chua)
• Tráng miệng hoặc trái cây

Mỗi món đều được đựng trong một chiếc bát, đĩa hoặc chén riêng biệt, như một cách trân trọng từng nguyên liệu và công đoạn nấu nướng.

Việc tách riêng từng món còn giúp:

• Tránh trộn lẫn mùi vị
• Giữ nhiệt độ phù hợp cho từng món
• Khuyến khích ăn chậm, nhai kỹ, cảm nhận vị rõ ràng hơn

Chén đĩa nhỏ – nhưng tinh thần thưởng thức thì rất lớn.

Khẩu phần nhỏ để khỏe mạnh – Triết lý “Hara Hachi Bu”

Người Nhật có nguyên tắc ăn uống nổi tiếng: “Hara Hachi Bu” – Ăn đến 80% no là đủ.

Thay vì ăn đầy dĩa, họ thường chia món thành nhiều phần nhỏ, gọn gàng, mỗi món chỉ đủ vài đũa – như:

• Một phần cá nướng nhỏ, 2 lát mỏng
• Một phần rau luộc tầm 3–4 miếng
• Một bát cơm vừa tay
• Chút rong biển, dưa muối ăn kèm

Việc chia nhỏ như vậy giúp:

• Dễ kiểm soát lượng ăn
• Giảm nguy cơ béo phì, bệnh tiêu hóa
• Tăng cảm giác nhẹ bụng, dễ tiêu

Đây là một trong những lý do người Nhật sống thọ, ít bệnh và luôn giữ vóc dáng gọn gàng.

Mỹ học trong ẩm thực – chén đĩa là một phần linh hồn món ăn

Với người Nhật, món ăn không chỉ ngon mà còn phải đẹp mắt, có bố cục, có nhịp điệu. Chén đĩa chính là “sân khấu” trình bày, chứ không đơn thuần là vật chứa.

Ví dụ:

• Sashimi thường bày trên đĩa gốm men lạnh, phẳng, để nổi bật sắc đỏ của cá sống.
• Chawanmushi (trứng hấp) luôn đựng trong bát sứ có nắp, men trắng hoặc họa tiết nhẹ, giữ nhiệt và sự trang trọng.
• Các món kho thường đựng trong bát đất thô hoặc sứ dày, giữ ấm lâu và tạo cảm giác đậm đà.

Cách phối hợp màu – chất liệu – kích cỡ đĩa giúp món ăn trông nghệ thuật, tự nhiên và hấp dẫn hơn. “Ăn bằng mắt trước” – người Nhật đã đưa điều đó thành nghệ thuật thực thụ.

Lối sống tối giản – Khi bàn ăn phản chiếu triết lý sống

Người Nhật nổi tiếng với phong cách sống tối giản, ngăn nắp và có ý thức không gian cá nhân. Điều đó thể hiện rõ trong cách bày biện bàn ăn:

• Mỗi người có một khay riêng, không lẫn lộn.
• Mỗi món đều nằm gọn trong chén đĩa vừa đủ – không thừa, không thiếu.
• Cách ăn chậm rãi, dùng đũa gắp từng món nhỏ tạo nên sự tĩnh lặng, thư giãn trong bữa ăn.

Bữa ăn không chỉ để no – mà còn là khoảnh khắc để cảm nhận, kết nối và sống chậm lại.

Người Nhật không dùng chén đĩa nhỏ vì tiết kiệm – mà vì đó là lựa chọn có chủ đích. Từ văn hóa tôn trọng món ăn, khẩu phần hợp lý, đến thẩm mỹ và triết lý sống – tất cả được phản ánh trong những chiếc chén nhỏ tinh tế. “Ít hơn” đôi khi lại là “nhiều hơn” – nếu ta biết cách thưởng thức.

Bạn yêu phong cách bàn ăn Nhật Bản – tinh gọn, tối giản, nhưng vẫn sang trọng?

>>> Khám phá bộ sưu tập chén đĩa Noritake lấy cảm hứng từ thẩm mỹ Nhật – thiết kế nhỏ gọn, tôn món ăn và phong cách sống của bạn tại: https://e-noritake.com/cua-hang/